پرش به محتوا

دعوت جهانی

منو

حساب کاربری

جستجوجستجو

جستجو...

محتوای دوره

ربا آسیب و خطرتجارت

جایگاه توزیع در بینش اسلامی

درباره درس

آسیب ها و خطرات تجارت و بازرگانی

1- ربا، کوبیدنى بى‏امان‏

أ- رباخوارى، کارى شیطانى‏

1 الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلَّا کَما یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ، ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا: إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا، وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا، فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَهٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى‏ فَلَهُ ما سَلَفَ، وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ، وَ مَنْ عادَ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ* بقره /275

کسانى که ربا مى‏خورند، (در روز قیامت) چنان آدمى (از گور خویش) بر مى‏خیزند که به آسیب شیطان دچار گشته (و دیوانه شده) باشد؛ و این (حالت اسفبار) به کیفر آن است که گفتند معامله (بدون ربا) نیز مانند (معامله با) رباست؛ با آنکه خداوند خرید و فروش (بدون ربا) را حلال و ربا را حرام کرده است. اکنون هر کس موعظه‏اى از پروردگارش به او رسیده است و (از رباخوارى) دست برداشته است، گذشته او به سود او (بدون مؤاخذه)، و کارش با خدا (و عفو خدا) است، و کسانى که باز رباخوارى کنند، اهل دوزخند، و همیشه در آن خواهند ماند*

ب- اعلان جنگ با خدا

2 فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ، وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُسُ أَمْوالِکُمْ، لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ. بقره/279

اگر چنین نکنید (و دست از رباخوارى برندارید)، اعلان جنگ با خدا و رسول خدا بدهید (که در حال جنگ با خدا و رسول خدایید)؛ و اگر (از رباخوارى) توبه کنید، اصل مالتان از آن خود شما، (و بدین گونه) نه ستم مى‏کنید و نه ستم مى‏بینید*

ج- ربا، محو برکت‏

  یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقاتِ، وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثِیمٍ*بقره/ 276

خدا مال ربا را نابود مى‏کند، و صدقه‏ها را افزایش مى‏دهد، و خداوند ناسپاسان و بزهکاران را دوست نمى‏دارد*

وَ ما آتَیْتُمْ مِنْ رِباً لِیَرْبُوَا فِی أَمْوالِ النَّاسِ فَلا یَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ، وَ ما آتَیْتُمْ مِنْ زَکاهٍ تُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ، فَأُولئِکَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ* روم/39

 آن ربا که مى‏دهید تا با اموال (و معاملات) دیگران افزایش یابد، در نزد خدا افزایش پیدا نمى‏کند، و آنچه بعنوان زکات و براى خاطر خدا مى‏دهید (داراى پاداش خواهد بود)؛ و اینان (زکات‏پردازان) پاداشى چند برابر خواهد داشت**

د- مؤمن و رباخوارى؟!

5 یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا، اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا، إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ* بقره /278

 اى مؤمنان! از خدا بترسید، و رباى باقیمانده را واگذارید (و فقط اصل مال خویش را بگیرید)، اگر راستى راستى مؤمنید؟*  

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا، لا تَأْکُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَهً، وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ* ال عمران/130

اى مؤمنان! ربا را چندین و چند برابر (مگیرید و) مخورید، و از خدا بترسید، تا مگر به رستگارى دست یابید*

ه- رباخوارى، سیرتى یهودى‏

7 فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِینَ هادُوا، حَرَّمْنا عَلَیْهِمْ طَیِّباتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ، وَ بِصَدِّهِمْ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ کَثِیراً* وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَوا وَ قَدْ نُهُوا عَنْهُ وَ أَکْلِهِمْ أَمْوالَ النَّاسِ بِالْباطِلِ، وَ أَعْتَدْنا لِلْکافِرِینَ مِنْهُمْ عَذاباً أَلِیماً* نساء /160

به سبب ستمى که از جهودان سر زد، چیزهایى پاکیزه را- که براى ایشان حلال شده بود- بر آنان حرام کردیم، و نیز به سبب آنکه مردم بسیارى را از راه حق باز داشتند* همچنین ربا مى‏گرفتند، با اینکه از آن (رباخوارى) منع شده بودند؛ همچنین مال مردم را بیخود و بى‏جهت مى‏خوردند؛ و براى کافران ایشان عذابى دردناک آماده ساخته‏ایم*

و- ربا، تصاعد و تکاثر

 یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا، لا تَأْکُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَهً … ال عمران/130

 اى مؤمنان! ربا را چندین و چند برابر (مگیرید و) مخورید! …

ز- بدترین و پلیدترین درآمدها

النّبیّ «ص»: شرّ المکاسب کسب الرّبا. اختصاص شیخ مفید/339

 پیامبر «ص»: بدترین کسبها، کسب از راه رباست.  

ح- بزرگترین وبال‏

النّبیّ «ص»-فیما رواه الإمام الصّادق، عن آبائه، عن النّبیّ «ص» فیما أوصى به علیّا «ع»: یا علیّ! الرّبا سبعون جزءا، أیسره مثل أن ینکح الرّجل أمّه فی بیت اللَّه الحرام. یا علیّ! درهم ربا أعظم عند اللَّه من سبعین زنیه کلّها بذات محرم، فی بیت اللَّه الحرام. مکارم الاخلاق /515

پیامبر «ص»- به روایت امام صادق «ع»، از پدران خویش؛ از توصیه‏هاى پیامبر اکرم به امام على بن ابى طالب: اى على! ربا (و پلیدى آن) هفتاد مرحله دارد، ساده‏ترین این مراحل بدان مى‏ماند که کسى در خانه کعبه با مادر خود درآمیزد. اى على! گناه درهمى از ربا بزرگتر است از هفتاد بار زنا کردن با محرمى در خانه خدا.

ط- ترسناکترین خطر براى امّت اسلامى‏

الإمام الکاظم «ع»- عن آبائه: قال رسول اللَّه «ص»: إنّ أخوف ما أخاف على أمّتی من بعدی، هذه المکاسب المحرّمه، و الشّهوه الخفیّه، و الرّبا». بحار103/54

امام کاظم «ع»- از پدران خویش: پیامبر خدا فرمود: ترسناکترین چیزى که در باره امّتم از آن بیمناکم، این کسبهاى حرام است، و شهوت نهانى، و ربا.

ى- رباخوارى با کلاه شرعى

النّبیّ «ص»: یا علیّ! إنّ القوم سیفتنون بعدی بأموالهم، و یمنّون بدینهم على ربّهم، و یتمنّون رحمته، و یأمنون سطوته، و یستحلّون حرامه بالشّبهات الکاذبه و الأهواء السّاهیه، فیستحلّون الخمر بالنّبیّذ، و السّحت بالهدیّه، و الرّبا بالبیع». نهج البلاغه/491

پیامبر «ص»: اى على! پس از من این قوم (مسلمانان) با اموالشان آزموده شوند، و براى دیندارى خود بر پروردگار خویش منّت نهند، و رحمت او را آرزو دارند، و از سطوت او خود را در امان بینند، و با شبهه‏هاى کاذب و هواهاى اغفال‏کننده، حرام خدا را حلال شمارند، پس شراب را به نام نبیذ، و مال حرام را با عنوان هدیه، و ربا را با (کلاه شرعى در) معامله بر خود حلال کنند.

یا- ربا، تباهى اموال و بازرگانى، رکود کار و سقوط جامعه‏

 الإمام الصّادق «ع»-هشام بن الحکم قال: سألت أبا عبد اللَّه «ص» عن علّه تحریم الرّبا؟ قال: إنّه لو کان الرّبا حلالا لترک النّاس التّجارات و ما یحتاجون إلیه، فحرّم اللَّه الرّبا، لتفرّ النّاس عن الحرام إلى التّجارات، و إلى البیع و الشّراء … علل الشرایع12/482

امام صادق «ع»- هشام بن حکم مى‏گوید: از امام صادق در باره دلیل حرام بودن ربا پرسیدم، فرمود: اگر ربا حلال مى‏بود، مردمان کسب و کار را که مورد نیاز جامعه است رها مى‏کردند (و تن به کار نمى‏دادند، و زندگیها مختل مى‏شد)، از این رو خداوند ربا را حرام کرد، تا مردمان از حرام بگریزند و به کسب و کار و خرید و فروش بپردازند.

یب- رباخوار، ملعون است‏

الإمام علی «ع»: لعن رسول اللَّه «ص» الرّبا، و آکله، و بایعه، و مشتریه، و کاتبه، و شاهدیه. وسائل 12/430

امام على «ع»: پیامبر خدا، ربا و خورنده و خریدار و فروشنده و نویسنده و گواهان آن را لعنت کرده است.  

یج- کیفر دنیوى رباخوار

النّبیّ «ص»: من أخذ الرّبا وجب علیه القتل …تفسیر قمی1/93

پیامبر «ص»: هر کس ربا گرفت، کشتن او واجب است …*

و این بالاترین مرتبه است در:- تطهیر جامعه از لوث وجود طاغوتان و طاغوتچگان مالدوست؛- و پیریزى شالوده‏هاى قسط و عدل؛- و جانبدارى از انسان محروم؛- و حفظ کرامت انسانى.

ید- گناهانى بزرگ و باز هم بزرگ‏

  الإمام الصّادق «ع»-فیما روى عن الإمام الباقر «ع»: إنّه أتی بآکل الرّبا فاستتابه فتاب، ثمّ خلّى سبیله، ثمّ قال: «یستتاب آکل الرّبا، کما یستتاب من الشّرک». وسائل18/581

امام صادق «ع»: رباخوارى را نزد امام باقر «ع» آوردند، ایشان از او خواستند که توبه کند و چنین کرد، آنگاه رهایش کردند، بعد فرمودند:

 «رباخوار را چنان باید توبه داد که مشرک را توبه مى‏دهند».  

یه- هراسهایى گران‏

  النّبیّ «ص»-فیما رواه الإمام الصّادق: لمّا أسری بی إلى السّماء، رأیت أقواما یرید أحدهم أن یقوم و لا یقدر علیه من عظم بطنه. فقلت: من هؤلاء یا جبرائیل؟ قال: هؤلاء الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا …مجمع البیان/2/389

پیامبر «ص»- به روایت امام صادق: چون مرا شبانه به آسمان بردند، کسانى را دیدم که مى‏خواستند از جاى برخیزند ولى توانایى آن را نداشتند، و این به سبب بزرگى شکم آنان بود. گفتم: اى جبرئیل! اینان کیانند؟ گفت:اینان آن کسانند که ربا مى‏خوردند …  

یو- رباخوارى، محو دین‏

الإمام الصّادق «ع»- فی قوله تعالى: «یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقاتِ»، قیل للصّادق «ع»: قد نرى الرّجل یربی و ماله یکثر؟ فقال: یمحق اللَّه دینه، و إن کان ماله یکثر. تفسیر قمی1/93

امام صادق «ع»- در باره این آیه: «یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا و یربی الصّدقات …خداوند ربا را نابود مى‏کند و صدقات را فزونى مى‏بخشد»، به امام صادق «ع» گفتند: مى‏بینیم که مردى ربا مى‏خورد و مالش افزون مى‏شود؟ فرمود:«دینش را خدا نابود مى‏کند، هر چند مالش افزایش یابد

یز- رباخوارى، ظلم‏

الإمام الرّضا «ع»: … علّه تحریم الرّبا … لما فی ذلک من الفساد و الظّلم. علل الشرایع/483

امام رضا «ع»: … علّت حرام شدن ربا … به سبب ظلم و فسادى است که در آن است.

یح- رباخوارى، زوال کار نیک‏

الإمام الباقر «ع»: إنّما حرّم اللَّه الرّبا لئلّا یذهب المعروف. علل الشرایع/483

امام باقر «ع»: خدا ربا را از آن جهت حرام کرد که نیکوکارى از میان نرود.

یط- رباخوارى، هلاک فرد

النّبیّ «ص»: من أکل الرّبا ملأ اللَّه بطنه نار جهنّم بقدر ما أکل، فإن کسب منه مالا لم یقبل اللَّه شیئا من عمله، و لم یزل فی لعنه اللَّه و ملائکته ما دام معه قیراط. سفینه البحار1/507

پیامبر «ص»: هر کس ربا بخورد، خدا شکم او را به اندازه ربایى که‏خورده است، از آتش دوزخ پر مى‏کند؛ و اگر با آن مال ربا مال دیگرى به دست آورد، خدا هیچ چیز از عمل او را قبول نمى‏کند؛ و پیوسته تا زمانى که قیراطى از آن ربا با او است، مورد لعنت خدا و فرشتگان خدا است.

ک- رباخوارى، سقوط جامعه‏

الإمام علی «ع»: إذا أراد اللَّه بقریه هلاکا، ظهر فیهم الرّبا. مجمع البیان2/390

امام على «ع»: چون خدا هلاک (مردم) آبادیى را بخواهد، در میان ایشان رباخوارى رایج مى‏شود.

آرى، مال در نظام ربایى از مسیر «قوامى» خود خارج مى‏شود، و از اینکه مایه قوام‏پذیرى و برپایى زندگى مردم باشد انحراف پیدا مى‏کند، و به صورت عاملى در مى‏آید که اجتماع را به تباهى مى‏کشد، و افراد رباخوار را به سقوط مى‏کشاند، و از زندگى کردن در سطحى سالم و سودمند براى خود و دیگران باز مى‏دارد.

و به همان گونه که غصب و دزدى، اموال مردمان را تلف مى‏کند، ربا نیز به صورتى دیگر سبب تلف شدن اموال مردم است، یعنى اموال آنان را از دستشان بیرون مى‏آورد، و در اختیار ستمگران رباخوار قرار مى‏دهد. و اسلام فساد اموال و تلف شدن آنها را بوسیله ربا به همان گونه منع و طرد کرده است که بوسیله علّتهاى دیگر.

در پرتو این نگرش آشکار مى‏شود که مبارزه با تلف کردن و تباه‏ ساختن مال اصلى اساسى است در «مکتب اقتصادى اسلام»، و مى‏توان از این اصل در اسلام بدین گونه تعبیر کرد: «اصل طرد هر نظام اقتصادى که به فساد اموال و تلف شدن آنها بینجامد». و این اصل جهتگیرى اقتصادى اسلامى را تعیین مى‏کند، و آن را از نظامهاى تکاثرى و سرمایه‏دارى جدا مى‏سازد، نظامهایى که هیچ باکى ندارند که اموال توده‏ها تباه گردد و تلف شود.

27% تکمیل

به همت جمعی از متخصصان و کارشناسانِ مجمع بین المللی دعوت جهانی قرآن کریم، دوره هایی در جهت فهم معانی آیات و تدبر و تأملِ شایسته در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام در تمام عرصه های مختلف زندگی تدارک دیده شده است. این مجمع وابسته به سازمان فرهنگی فروغ اندیشه نور با مجوز رسمی می باشد و توسط خیرین محترم اداره می شود.

قم خیابان بسیج کوچه 3 پلاک 30

خانه

وبلاگ

دوره های ویژه (غیر رایگان)

لیست کانال ها

نظرات کاربران

تماس باما

درباره ما

دریافت و استعلام گواهی نامه دوره ها

social

ادمین کانال های پیام رسان ایتا:

admin_channels@

© تمامی حقوق برای مجمع بین المللی دعوت جهانی به قرآن کریم محفوظ است.

© طراحی شده توسط ملل وب